آمیخته بازاریابی (۴P) چیست؟

ترکیب عناصر بازاریابی به عنوان ترجمه Marketing Mix در آمیخته بازاریابی یا بازاریابی ۴p استفاده می شوند. منظور از آمیخته یا ترکیب این است که بین این اجزا می‌بایست یک نگرش ترکیب سیستمی و هماهنگی برقرار شود تا بتواند بر مشتری تاثیر گذارد. طراحی و توسعه امیخته بازار که به آن ۴P ،۷p، ۸P گفته می شود و از وظایف اصلی مدیر بازاریابی می باشد.

ترکیب عناصر بازاریابی مجموعه ای از ابزارهای بازاریابی است که سازمان برای نیل به اهداف بازاریابی خود در بازار هدف از آن ها استفاده می کند. مک کارتی یک طبقه بندی چهار عامله از این ابزارها معرفی کرده است که بازاریابی چهار پی (۴Ps) نام دارد و عبارت اند از کالا یا محصول، قیمت، مکان عرضه و فعالیت های ترویجی یا پیشبردی. در ادامه با موضوعاتی همچون عناصر ۴p چیست، بیشار اشنا میشویم.

تاریخچه آمیخته بازاریابی یا مارکتینگ میکس

مطالعات متعدد، تئوری‌ و مفاهیم مربوط به بازاریابی انجام شده است، یکی از آن‌ها ایده ۱۲ نیل برودنز بود. نیل بورن، از اساتید دانشگاه هاروارد، اولین شخصی بود که در دهه ۱۹۵۰ میلادی، اصطلاح امیخته بازاریابی را مطرح کرد که شامل برنامه‌ریزی محصول، ارزیابی، علامت‌گذاری، تبلیغات، بسته‌بندی، خدمات، منابع انسانی و تحلیل بود.

این مفهوم خیلی مورد استقبال قرار نگرفت و بعد از مدت ها، شخصی به نام آلدرسون پایه و اصول بازاریابی مدرن را معرفی کرد. بعد از این فرد، شخصی به نام مک کارتی با استفاده از عناوینی که الدرسون و بورن مطرح کرده بودند، توانست مدل ۴P را معرفی کند.

آمیخته بازاریابی مک کارتی

مک کارتی با دانش خود از امیخته بازاریابی بورن، سعی کرد عناصر وی را خلاصه و به ۴p تبدیل کند. استفاده از ترکیبات بازاریابی یا آمیخته بازاریابی تضمین می‌کند که محصول مناسب در مکان مناسب قرار گرفته است.

۴p بازاریابی چیست ؟

۴p یک ابزار مهم است که به شما کمک می‌کند درک کنید کدام محصول یا سرویسی است که می‌توانید ارائه دهید و اینکه محصول در حال برنامه‌ریزی است. مارکتینگ میکس از طریق ۴p اجرا می‌شود.

شرکت‌ها برای شناسایی برخی عوامل کلیدی در تجارت خود از بازاریابی ۴p استفاده می‌کنند؛ به طور مثال عواملی را در نظر می‌گیرند مانند: آنچه که مصرف کنندگان از آن‌ها می‌‌خواهند، چگونه محصول یا خدمات آن‌ها در دنیا دیده می‌‌شود، و چگونه آن‌ها از رقبای خود می‌توانند پیشی بگیرند و چگونه با مشتریان خود تعامل دارند.

۴p یا بازاریابی آمیخته، عوامل کلیدی هستند که در بازاریابی یک محصول یا سرویس بسیار مهم  و اثربخش شناخته شده اند. این ۴ پی، محصول، قیمت، مکان و تبلیغات یک محصول یا خدمات هستند. 

عناصر آمیخته بازاریابی

آمیخته بازاریابی مجموعه‌ای از ابزارهای قابل کنترل بازاریابی است که شرکت با در هم آمیختن آنها سعی در پاسخگویی به بازار هدف می نماید. به عبارت دیگر آمیخته بازاریابی دربرگیرنده همه فعالیتهایی است که شرکت می تواند با انجام آنها بر میزان تقاضای محصولاتش اثر گذارد. در تقسیم بندی کلاسیک این فعالیت‌ها را می‌توان در چهار دسته کلی تقسیم ‌بندی کرد:

1. محصول (Product): کالا یا خدمتی که شرکت به بازار عرضه می نماید و می بایست در آن عوامل زیر مد نظر قرار گیرد:
   • تنوع محصول
   • طراحی
   • کیفیت
   • نام تجاری (برند)
   • ابعاد و بسته بندی
   • خدمات قبل، حین و پس از فروش، مرجوعی و گارانتی
2. قیمت (Price): مبلغی که شرکت در قبال محصول از مشتری طلب می کند. در خصوص قیمت موارد زیر می بایست مورد توجه قرار گیرد:
   • لیست های قیمت
   • تخفیف های فروش
   • زمان پرداخت
   • نوع تسویه و اعتبار مشتریان
3. مکان عرضه یا توزیع (Place): کلیه افراد و سازمانهایی که در فرآیند ارائه کالا یا خدمات از محل شرکت شما به دست مصرف کننده نهایی نقش دارند را شامل می شود:
   • کانالهای توزیع
   • نحوه حمل کالا و بسته بندی در زمان حمل
   • محل عرضه کالا
   • جورچینی کالا
   • انواع پایانه (نقطه) فروش یا P.O.S
4. ترویج (Promotion): کلیه اقداماتی که سازمان برای افزایش میزان خرید یک یا همه گروههای هدف (شامل واسطه های فروش و مصرف کنندگان نهایی) بکار می برد که در آن باید به موارد زیر توجه نمود:

با وجود این ماهیت خدمات ایجاب می کند که به چهار رکن فوق ارکان راهبردی دیگری نیز اضافه شود، ارکان هشت گانه مدیریت یکپارچه خدمات یا Integrated Service Management عبارت اند از:

• افراد یا People
• بسته‌بندی یا Packaging
• قدرت یا Power
• برنامه ریزی یا Planning
• متقاعدسازی یا Persuasion
• ارائه یا Presentation
• روابط عمومی یا Public Relations
• مشارکت یا Participation
• بررسی و کاوش یا Probe
• وضعیت محیطی یا Physical Evidence
• سیاست پرداخت یا Payment
• فرآیند یا Process
• اشتیاق و تعصب یا Passion
• سیاست یا Policy
• آرای عمومی یا Public Opinion

چگونه از ۴p بازاریابی استفاده کنیم؟

برای توسعه یک کسب و کار، استفاده از امیخته بازاریابی ۴p بسیار مهم است. برای شروع این روش می‌توانید از سوالاتی که در ادامه تعریف کرده ایم، استفاده کنید. با دقت به سوالات پاسح دهید و سعی کنید با خود روراست باشید در غیر این صورت، روند پیشرفت برند شما به کندی پیش خواهد رفت؛

• مصرف کنندگان از محصول یا سرویس شما چه می‌خواهند؟
• محصول شما چگونه نیازهای مشتریان شما را برآورده می‌کند؟
• خریداران احتمالی به دنبال محصول و یا سرویس خاص خود هستند؟
• شما چطور از رقبای خود متمایز می‌شوید؟
• ارزش درک شده محصول یا سرویس شما چیست؟
• شما با مشتریان احتمالی چه تعاملی دارید؟

البته موارد دیگری هم هستند که  میتوان این فهرست را کامل‌تر کرد، اما امیدواریم که تعداد کمی از سوالاتی که در بالا ذکر شد بتواند نقطه شروع خوبی در درک چهار پی به شما بدهد.

آمیخته بازاریابی ۷p

برخی در مورد ۴p نقدهایی داشته اند و به دلیل اینکه بیشتر مفهوم ۴p به سمت محصول سو گرفته است، ۳p دیگر به ۴p اضافه کردند که شامل موارد زیر می‌باشند؛

1. افراد (People)
2. فرآیند خدمات (Process)
3. نشانه های محصول (Physical Evidence)

در مورد ۷p می‌توان این مثال را در نظر گرفت که در برخی خدمات، مانند باشگاه مشتریان، که محصول خدماتی است، علنا افراد چیز به خصوصی از آن احساس نمی‌کنند. اما زمانی که این خدمت به شکل فیزیکی نمایش داده شود، مانند چاپ کارت عضویت برای افراد عضو شده، می‌تواند بسیار موثر و ملوس تر باشد.

آمیخته بازاریابی ۸p و بیشتر

آمیخته بازاریابی تا الان توانسته عناصر مهم زیادی را بسته به شرایط هر خدمت، به خود بگیرد. در ادامه بازاریابی ۴ و ۷p، عده ای فاکتورهای دیگری به نام بهره وری یا Productivity به آن اضافه کردند.

شما هم اگر با کار بازاریابی سروکار دارید، می‌توانید عناوین خود را که جز فاکتورهای مهم است، به آن اضافه کنید.

با اینکه بازاریابی از زمان توسعه ۴p یا آمیخته بازاریابی، تغییر بسیاری کرده‌ اما مولفه‌های اساسی این صنعت تعییری نکرده اند. شما می‌توانید از مفاهیم ترکیب بازاریابی برای ایجاد استراتژی‌های بازاریابی موفقیت خود استفاده کنید که به شما کمک می‌کند تا به طور سودمندی محصولات خود را ارائه و تبلیغ کنید.

سوالات متداول

مهمترین عناصر ۴p کدامند؟

هر محصول شامل پیام‌های تبلیغاتیست که سعی در قانع کردن مشتریان دارد که چرا محصولات آن‌ها بهترین محصول است. به همین دلیل امروزه مهمترین عناصر ۴p، محصول، قیمت، مکان و تبلیغات است.

چرا بازاریابی آمیخته یا میکس مارکتینگ مهم است؟

امیخته بازاریابی کمک می‌کند اهمیت آن محصول یا سرویس به خوبی به مشتریان ارائه شود، به برنامه‌ریزی ارائه موفق یک محصول کمک می‌کند. به توسعه و اجرای استراتژی‌ بازاریابی موثر کمک می‌کند. به کسب و کارها کمک می‌کند تا از نقاط قوت خود استفاده کرده و از صرف هزینه های اضافه دوری کنند.