صنعت برق چیست؟ انواع سیستم توزیع برق
آبرند: مجله اینترنتی تخصصی صنایع و کسب و کار ایران: صنعت برق شاخه ای از صنایع است که شامل تولید، انتقال، توزیع و خرده فروشی برق به عموم مردم و صنعت را می شود. توزیع تجاری برق در سال ۱۸۸۲ آغاز شد، زمانی که برق برای روشنایی بوسیله برق تولید شد. در دهه های ۱۸۸۰ و ۱۸۹۰، نگرانی های رشد اقتصادی و ایمنی منجر به تنظیم صنعت می شود.
تاریخچه اختراع برق
ویلیام گیلبرت توانست تحقیقات مهمی در رابطه با الکتریسیته و مغناطیس انجام دهد. پس از او افرادی مثل استفن گری و رابرت بویل راه او را ادامه دادند. تحقیقات و پیشرفت ها همچنان ادامه داشتند تا اینکه در اواخر قرن ۱۹ ام میلادی، بزرگترین پیشرفت در زمینه مهندسی برق رخ داد و برق تبدیل به محرکی برای انقلاب صنعتی دوم شد.
تا اواسط قرن بیستم، برق به عنوان “انحصار طبیعی” دیده می شد، تنها در صورتی که تعدادی از سازمان ها در بازار شرکت داشته باشند، کارآیی لازم را داشت. در برخی مناطق، بعضی از شرکت ها تمام مراحل را از تولید تا فروش انجام می دادند و تنها نظارت دولتی، نرخ بازده و ساختار هزینه را تنظیم می کرد.
از دهه ۱۹۹۰، بسیاری از مناطق تولید و توزیع برق را برای ایجاد یک بازار برق رقابتی شروع کرده اند. در حالیکه چنین بازارهایی می توانند با قیمت های زیاد و اعتماد از بین رفته مشتری مقابله کنند و به طور کلی تولید رقابتی انرژی برق منجر به بهبود ارزشمندی در کارایی می شود. با این حال، انتقال و توزیع مشکلی دشوار است زیرا بازگشت سرمایه گذاری آسان نیست.
بیشتر بخوانید: تاریخچه پیدایش و تحول صنعت شیشه در ایران
تاریخ ورود برق به ایران
در سال ۱۲۸۴ شمسی یکی از سرمایه داران ایرانی مولدی را خریداری کرد که با زغال سنگ کار می کرد. این مولد بخشی از تهران آن زمان را روشن می کرد. با استناد به برخی منابع، در زمان مظفرالدین شاه یک تاجر روسی، برق را وارد انزلی کرد و نخستین لامپ این شهر را روشن کرد.بنابراین مردم انزلی از جمله نخستین ایرانی هایی بودند که روشنایی برق را تجربه کردند. در آن زمان استفاده از برق فقط به ساعاتی از شب محدود می شد.
در ۲۵ مهرماه سال ۱۳۱۵، موسسه برق تهران به صورت مستقل آغاز به فعالیت کرد. این موسسه زیر نطر شهرداری تهران، مسئولیت تعیین تعرفه برق و نظارت بر اجرای آن، انعقاد قرارداد های فروش جریان برق به کارخانه ها و موسسات و … را بر عهده داشت.
صنعت برق توانسته است با موفقیت بحرانهای دوران جنگ و پس از جنگ را پشت سر بگذارد و از لحاظ بین المللی نيز در جايگاهي در خور قرار گيرد . به طوري که بر اساس آمارهاي سازمان ملل متحد ، در سال۱۹۹۵ميلادي (۱۳۷۴شمسي) ايران ازنظرابعاد صنعت برق دربين کشورهاي خاورميانه و غرب آسيادرمقام نخست قرارگرفت و درسطح جهاني نيز به مقام مقايسه بيست و يکم دست يافت
درآمدزایی در صنعت برق
مدل کسب و کار در پشت صنعت برق در طول سالها تغییر کرده است و نقش مهمی در شکل دادن به این صنعت مانند آنچه اکنون هست دارد. از تولید، انتقال، توزیع، تا فروش محلی نهایی.
انتظار می رود که تقاضای برق در آینده افزایش داشته باشد. انقلاب اطلاعاتی بسیار وابسته به نیروی برق است. سایر زمینه های رشد عبارتند از: تکنولوژی های منحصر به فرد جدید برق، پیشرفت هایی در تهویه فضا، فرایندهای صنعتی و حمل و نقل (برای مثال وسایل نقلیه هیبریدی، لوکوموتیو ها)
صنعت برق ایران با وجود توسعه قابلملاحظهای که در دهههای گذشته داشته در پاسخگویی به نیازهای توسعهای جامعه ایران، بهخصوص در شرایط کمبود منابع مالی با دشواریها و چالشهایی روبهرو است. موضوعاتی مانند دشواری تولید متناسب با مصرف در زمانها و فصلهای اوج مصرف، رشد شدت مصرف همزمان با کاهش بازدهی انرژی، دشواریهای مربوط به پرداخت هزینههای مصرف متناسب با قیمت تمامشده، قانونگریزیها و رفتارهای نابهنجاری که در مصرف انرژی رخ میدهد و دشواریهای حرکت به سمت تولید انرژی الکترونیک سازگار با معیارهای زیستمحیطی و… از جمله دستاندازهایی هستند که در این صنعت استراتژیک دیده میشود
تولید و مصرف برق کنشی اقتصادی- اجتماعی است. تولید برق اقتصاد خاص خودش را دارد و همانند هر زیرنظام اقتصادی دیگری، تابع ملاحظات اقتصادی و اقتصاد سیاسی است. بازارهای برق رابطه این بازارها با موضوعات مهمی مثل رفاه عمومی، سلامت و فساد اداری و شیوه تصمیمگیری در این عرصهها، همگی موضوعاتی اقتصادی- اجتماعی هستند.منابع مالی و سرمایه عظیمی که در نظام تولید، توزیع و مصرف برق هزینه میشود به اندازهای بزرگ است که تصمیمگیری درباره آنها اثر تعیینکنندهای بر کیفیت زندگی و رفاه مردم دارد
انواع سیستم توزیع برق
امروزه انرژی الکتریکی به فرم AC تولید، منتقل و توزیع میشود. یکی از مهمترین دلایل استفاده گسترده از AC نسبت به DC، این واقعیت است که دامنه ولتاژ متناوب را میتوان به سادگی و با استفاده از ترانسفورماتور تغییر داد. سیستم توزیع AC به دو بخش تقسیم میشود: سیستم توزیع اولیه (Primary distribution system) و سیستم توزیع ثانویه (Secondary distribution system).
سیستم توزیع اولیه (Primary distribution system)
سیستم توزیع اولیه بخشی از سیستم توزیع AC است که در ولتاژهای بالاتری و برای برقرسانی به واحدهای بزرگتر با مصرف بیشتر نسبت به مصرفکنندگان ولتاژ ضعیف کاربرد دارد. به این سیستم، سیستم توزیع فشار قوی نیز میگویند.
سیستم توزیع ثانویه (Secondary distribution system).
سیستم توزیع ثانویه سیستمی فشار ضعیف است و در ولتاژ ۴۰۰ ولت بین دو فاز و ۲۳۰ ولت بین فاز و نول کار میکند. مدار توزیع اولیه توان را به پستهای مختلف توزیع ثانویه تحویل میدهد. بارهای خانگی تکفاز به فاز و نول متصل هستند، در حالی که بارهای سهفاز، مانند برخی موتورها به فازها متصل میشوند
انواع سیستم های توزیع برق AC
با توجه به نوع اتصال، سیستم توزیع را میتوان به سه دسته تقسیمبندی کرد:
- سیستم شعاعی (Radial System)
- سیستم حلقوی (Ring System)
- سیستم مش (Mesh System)
بیشتر بخوانید: نقش صنایع شیمیایی و پتروشیمی در صنعت
بیشتر بخوانید: سنگهای ساختمانی کدامند؟ ویژگی ها و انواع سنگ ساختمانی