واکاوی ضعف گردشگری در دزفول| صنعتی اشتغالزا که در اولویت
نیست!
مریم اسدی عیسوند؛ بازار: از آن جایی که دزفول ظرفیت های تاریخی و تفریحی کم نظیری را در خود جای داده، معرفی هر چه بیشتر این شهرستان و نگاهی قاطعانه به صنعت گردشگری و رفع چالش های این حوزه در راستای اشتغالزایی و رونق اقتصادی در شهرستان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
به دزفول، شهری از سپیده دم تاریخ خوش آمدید؛ دزفول که می توان آن را برترین قطب گردشگری در جنوب غرب ایران دانست، علاوه بر رودخانه، جنگل ها، دره ها و طبیعت چشم نوازش، آثار فرهنگی بسیاری را در خود جای داده که همگی نشان از هویت مردمی است که با گذر زمان، وجود تنوع قومی و گویش های مختلف، تاریخ و نشان این دیار را حفظ کرده اند.
بافت قدیم، پل ساسانی، ساباط ها، قمش مومنون، حمام ها، گذر ها، خانه های سنتی که قدمت برخی به دوره صفویه می‌رسد، دژ محمد علی خان، قلعه شاداب و روستای تاریخی لیوس، از جمله صدها جاذبه گردشگری در دزفول است که می‌تواند از سراسر جهان توجه هر گردشگری را به خود جلب کند. همچنین جریان رودخانه دز در میان شهر و عبور آن از زیر پل ساسانی را می‌توان تلفیقی زیبا از آثار تاریخی و طبیعت خداوند دانست
بافت قدیم، پل ساسانی، ساباط ها، قمش مومنون، حمام ها، گذرها، خانه های سنتی که قدمت برخی به دوره صفویه می‌رسد، دژ محمد علی خان، قلعه شاداب و روستای تاریخی لیوس از جمله صدها جاذبه گردشگری در دزفول است که می‌تواند از سراسر جهان توجه هر گردشگری را به خود جلب کند. همچنین جریان رودخانه دز در میان شهر و عبور آن از زیر پل ساسانی را می‌توان تلفیقی زیبا از آثار تاریخی و طبیعت خداوند دانست.
از طرفی تپه های باستانی چغامیش و دانشگاه جندی شاپور نیز ظرفیت های ناب گردشگری در جهان هستند که به ترتیب دزفول را زادگاه نخستین مرکز خط و کتاب در ایران و خاستگاه قدیمی ترین دانشگاه جهان کرده اند.
از سوی دیگر دزفول به دیار مومنان نیز مشهور است و در این میان می توان به بیوت عالمان، آرامگاه ادریس نبی و بابا حزقیل دو پیغمبر الهی و همچنین چندین امامزاده از جمله حضرت سبزقبا، امامزاده رودبند و امامزاده محمد بن جعفر طیار اشاره کرد.
بنابراین با وجودی که همه این ظرفیت ها می‌تواند چشم اندازی جهانی برای گردشگری این شهرستان ایجاد کند و آن را به یک قطب گردشگری مهم در ایران و جهان تبدیل کند اما همواره رشد صنعت گردشگری دزفول درگیر و دار موانعی است که رفع آن، نیازمند اتحاد و نگاه جدی همه مسئولان شهرستان به اشتغالزا بودن این صنعت است.
لزوم معرفی بیشتر دزفول در سایت رسمی وزارت متولی
مدیر انجمن مردم نهاد دزپارس شهرستان دزفول در این رابطه در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: از موانع رشد صنعت گردشگری در دزفول می توان به این نکته اشاره کرد که تاکنون معرفی صحیحی از این شهر در سایت وزارتخانه متولی صورت نگرفته و متولیان مربوطه به دزفول و جاذبه هایش توجه زیادی نداشته اند. بنابراین باید در سایت ها و خبرگزاری های رسمی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، معرفی جامعی از دزفول به عنوان یک مرجع گردشگری صورت گیرد و این کار همت کارشناسان و گروه های تولید محتوای وزارتخانه را می طلبد.
محمد آذرکیش افزود: انجمن دزپارس سال هاست که با تولید و نشر محتوا در شبکه های اجتماعی، سایت ها و رسانه های مختلف در راستای معرفی شهرستان و جاذبه های آن تلاش کرده ایم به طوری که اکنون وضعیت گردشگری از سال‌های گذشته بهتر شده، اما همچنان حمایت کافی از سوی وزارتخانه وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه زیرساخت های گردشگری کمتر دیده شده و همچنین برنامه ریزی منسجمی در این باره صورت نگرفته است، گفت: مدیران شهرستان و استان نگاهی جدی به صنعت گردشگری ندارند چرا که استان ما حتی در رویداد ها و نمایشگاه های گردشگری نیز حضور کم رنگی دارد.
صنعت مهمی که اولویت ندارد
مدیر انجمن دزپارس اولویت دادن به صنایع دیگر را از جمله دلایل کم توجهی به صنعت گردشگری در دزفول و استان دانست و افزود: این در حالی است که گردشگری می تواند یکی از بهترین محور های توسعه خوزستان باشد؛ بنابراین ابتدا باید گردشگری را به عنوان یک صنعت سبز و مولد اقتصادی پذیرفت و سپس برای زیرساخت های موجود برنامه ریزی کرد و در نهایت با حمایت سرمایه گذاران کمبود ها را سامان داد.
آذرکیش تصریح کرد: نهادهای متولی در حمایت از سرمایه گذاران بسیار کم کارند چرا که قانون های دست و پا گیر و روند طولانی مدت ارائه مجوز و نبود حمایت مالی به موقع از سرمایه گذاران موجب شده نیاز زیرساخت ها توسط بخش خصوصی آنگونه که باید جبران نشود.
وی اضافه کرد: دولت نیز در راستای رفع چالش های گردشگری قاطع و فعالانه ورود نکرده، در حالی که باید با الگوسازی عملی نیازها و خسارت های استان در زمان جنگ و پس از آن را رفع می کرد و شرایط را به نحوی فراهم می‌ساخت تا صنعت گردشگری در استان رشد کند. بنابراین دزفول نیز به تبع از این چالش استانی آسیب دیده و اکنون نیازمند توجه و تلاش بیشتر متولیان در راستای ارتقای زیرساخت هاست.
مدیر انجمن دزپارس: مردم و مدیران هنوز گردشگری را به عنوان یک صنعت اشتغالزا باور ندارند
مدیر انجمن دزپارس بیان داشت: مردم و مدیران هنوز گردشگری را به عنوان یک صنعت اشتغالزا باور ندارند؛ چرا که مدیران ما گرچه با شعار از گردشگری حمایت می کنند اما در عمل موضوع گردشگری را از مسائل دسته چندم می دانند، در صورتی که با ظرفیت های فراوانی که در دزفول به تنهایی وجود دارد، این صنعت باید در ردیف مسائل اولویت دار دولت باشد زیرا نه تنها موجب رونق اقتصادی در شهرستان می شود بلکه به حفظ هویت جامعه و فرهنگ اصیل آن نیز کمک می‌کند.
آذرکیش افزود: توسعه صنعت گردشگری موجب می شود محیط جامعه و هوای آن قربانی صنایع دودی نشود زیرا به دلیل آب و هوای استان صنعت گردشگری می تواند ناجی آن باشد، بنابراین باید از صنایعی بیشتر استقبال کرد که تبعات زیست محیطی کمتری دارد؛ از طرفی گردشگری می تواند استان را به یک توسعه پایدار برساند.
وی در مجموع اولویت ندادن به صنعت گردشگری و بی توجهی به زیرساخت های آن را از مهمترین چالش‌های این حوزه برشمرد و گفت: برای عبور از تمام چالش ها، نخست باید توسعه صنعت گردشگری دزفول از سوی وزارت متولی در اولویت قرار گیرد و سپس در رفع موانع و نیازهای موجود از سایر وزارتخانه های مرتبط کمک گرفت.
گردشگری، ابزاری برای احیای ظرفیت ها
مدیر انجمن دزپارس اظهار داشت: صنعت گردشگری باید به شکل توسعه پایدار صورت گیرد و به نحوی باشد که نه تنها هیچگونه آسیب فرهنگی، اجتماعی و محیط زیستی به جامعه وارد نکند بلکه از آن به عنوان ابزاری برای احیای ظرفیت ها نیز استفاده کرد؛ در این میان می توان به احیای بافت تاریخی، بوستان های جنگلی و صنایع دستی اشاره کرد.
آذرکیش اضافه کرد: نهادهای مربوطه باید با توان و نیروی بیشتری برنامه ریزی صحیحی برای تورهای طبیعت گردی، ساماندهی مقاصد پر رفت و آمد نظیر دره تو بیرون و کول خرسون و همچنین پیشگیری از آسیب به جنگل‌های دز و قطع درختانش به کار گیرند؛ با وجود این، علاوه بر نگهداری منابع، می توان از آن به طور شایسته تری در صنعت گردشگری استفاده کرد.
وی معرفی صحیح جاذبه ها با تولید محتوا و همچنین اولویت بندی ظرفیت ها را در راستای اشتغالزایی مهم برشمرد و گفت: در روستاها می توان با توسعه ظرفیت های بومی نظیر صنایع دستی و اقامتگاه های بومگردی که در هر روستا وجود دارد اشتغالزایی ایجاد کرد. همچنین درختکاری و احیای معماری سنتی در روستا می‌تواند در این میان مفید باشد. البته باید به اقلیم و فضای هر روستا توجه داشت چرا که برخی روستاها کوهستانی و با سنگ لاشه ساخته شده و برخی نیز در مناطق کشاورزی و به شکل گلی ایجاد شده اند.
مدیر انجمن دزپارس با بیان اینکه گردشگری مکمل فعالیت اقتصادی روستا است و برای آبادی روستاها نباید تنها به این صنعت پرداخت، گفت: احیای غذا، لباس و هنرهای محلی چه در شهر و روستا نیز می‌تواند در حوزه گردشگری اشتغالزایی و رونق اقتصادی به بار آورد؛ اضافه بر آن تعریف صحیح از تورها، مذاکره با آژانس های مختلف گردشگری و شرکت در نمایشگاه های گردشگری نیز در این راستا موثر است.
آذرکیش بیان داشت: یکی دیگر از راه های توسعه گردشگری در دزفول راه اندازی اتاق مشاوره و توسعه گردشگری در اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، فرمانداری و شهرداری با مشارکت سایر ادارات مرتبط است، چرا که این اتفاق می‌تواند یک رویکرد اقتصادی ویژه ای در صنعت گردشگری ایجاد کند و سرمایه گذاران را در این صنعت به نتیجه سریع و مطلوب تری برساند.
رفع موانع در گروی اراده همه مسئولان
سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول اظهار داشت: سال جاری اقدامات بیشتری در راستای تامین زیرساخت ها انجام شده که از جمله آن می توان به تابلوهای راهنمای گردشگری و افزایش واحدهای اقامتی و پذیرایی اشاره کرد.
حمیدرضا خادم با اشاره به اینکه در حال حاضر ۲۹ پروژه فعال در کل شهرستان وجود دارد، افزود: پروژه ها شامل اقامتگاه های بومگردی و سنتی، سفره خانه سنتی، مجتمع گردشگری، هتل آپارتمان، مرکز تعطیلات و سرگرمی است و در مجموع می‌توان گفت که امسال حدود ۱۵۰ تخت به فضای اقامتی اضافه می شود.
وی با بیان اینکه طرح های گردشگری برای ۵۳۱ نفر اشتغال ایجاد کرده است، گفت: به افراد و سرمایه گذاران در راستای اجرا یا تکمیل تاسیسات مورد نیاز نیز ۷۰ درصد تسهیلات کمکی با تنفس دراز مدت پرداخت می شود.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول با اشاره به حضور فعال دزفول در نمایشگاه گردشگری و استقبال وزیر و گردشگران خارجی از غرفه شهرستان گفت: در سالیان اخیر دزفول در سازمان صدا و سیما بیش از سایر شهر ها معرفی شد، و نتیجه آن ورود گردشگران بیشتری به شهرستان است. اما با وجود همه این اتفاقات مثبت، رشد و توسعه صنعت گردشگری در دزفول همواره نیازمند همدلی و اتحاد تمام مسئولان در راستای تامین زیرساخت ها است.
دزفول و حتی خوزستان را نمی توان با شهرهای یزد و اصفهان مقایسه کرد، چرا که شهری نظیر یزد نه تنها خود دارای مرکز صدا و سیما است، بلکه برخی موانع گردشگری دزفول در این شهر وجود ندارد
خادم توضیح داد: در خصوص مسئله معرفی باید در نظر داشت که دزفول و حتی خوزستان را نمی توان با شهرهای یزد و اصفهان مقایسه کرد، چرا که شهری نظیر یزد نه تنها خود دارای مرکز صدا و سیما است، بلکه برخی موانع گردشگری دزفول در این شهر وجود ندارد؛ بنابراین رفع موانع و راحت سازی تردد تورهای گردشگری به دزفول که موجب افزایش گردشگران می شود، نیازمند نگاه جدی همه مدیران شهرستان به اشتغالزا بودن این صنعت است.
چنان‌که روشن است؛ سرمایه گذاری برای توسعه گردشگری در هر شهری با توجه به ظرفیت ها، می تواند همانند صنایع سنگین رونق اقتصادی بسیاری برای آن شهر به بار آورد؛ از طرفی صنعت گردشگری در مقابل دیگر صنایع نه تنها به زمان و سرمایه مالی زیادی نیاز ندارد، بلکه عوارض زیست محیطی کمتری نیز بر جای می گذارد.
شهرستان دزفول نیز با برخورداری از جاذبه های ناب و فراوانش می تواند به یک قطب گردشگری مهم در ایران و جهان تبدیل شود، اما این اتفاق زمانی رخ می دهد که توسعه گردشگری عملا در ردیف اهداف اولویت دار مدیران دولتی قرار گیرد. بنابراین با نگاهی قاطعانه به این صنعت و گردشگر پذیر شدن دزفول نه تنها ده ها اشتغال مستقیم نظیر راهنمای گردشگری، رستوران و کافه داری، خدمات حمل‌ونقل، کار در هتل و اقامتگاه و… ایجاد می‌شود بلکه در کنار آن مشاغل غیر مستقیم از جمله صنایع تولیدی و ساختمانی نیز رونق می گیرد.
