سایه سنگین خام فروشی روی صادرات سنگ‌های قیمتی
بازار؛ گروه استان‌ها: همدان از استان‌های مطرح در حوزه گردشگری و دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیار است که هرکدام به‌نوبه خود در دنیا بی‌نظیرند اما ازآنجاکه توسعه گردشگری در اولویت‌های برنامه مدیران این استان قرارگرفته باید به این نکته توجه داشت که جذب گردشگر و ماندگاری گردشگر در هر منطقه‌ای نمی‌تواند تنها با داشتن جاذبه‌های طبیعی و یا تاریخی محقق شود، بلکه امروزه در همه جای دنیا علایق و سلایق مردم تغییر کرده و گردشگران تمایل دارند علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی یک منطقه از سایر ظرفیت‌های هر منطقه کسب اطلاع کنند.
یکی از این بخش‌ها سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی است که استان همدان در این حوزه از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار است تا آنجا که شاید بتواند در حوزه صادرات سنگ‌های قیمتی در کشور هم نقش ویژه‌ای ایفا کند
به عقیده کارشناسان استفاده از سنگ‌های زینتی در ایران به حدود پنج هزار سال پیش بازمی‌گردد چراکه پادشاهان هخامنشی از سنگ فیروزه نیشابوری برای دادن هدیه استفاده می‌کردند و امروز هم این سنگ در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اروپا مشتریان فراوانی دارد.
در ایران و در این میان استان همدان در کنار استان‌های قم، خراسان، کرمان، اصفهان، سمنان و کردستان دارای جایگاه مناسبی درزمینهٔ مناطق دارای معادن سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی به شمار می‌رود و جزو چهار استان برتر کشور درزمینهٔ دارا بودن معادن سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی است اما متأسفانه تاکنون نتوانسته جایگاه واقعی خود را در کشور پیدا کند.
با توجه به وضعیت زمین‌شناسی استان همدان و داشتن شرایط تشکیل کانی‌های قیمتی و نیمه قیمتی اقداماتی از نظر اکتشافی در سال‌های گذشته صورت گرفته و طیفی از کانی‌های قیمتی و نیمه قیمتی شناسایی‌شده، که می‌توان به‌طورکلی آن‌ها را در سه خانواده اصلی جا داد
بر اساس اطلاعات موجود و با توجه به وضعیت زمین‌شناسی استان همدان و داشتن شرایط تشکیل کانی‌های قیمتی و نیمه قیمتی اقداماتی از نظر اکتشافی در سال‌های گذشته صورت گرفته و طیفی از کانی‌های قیمتی و نیمه قیمتی شناسایی‌شده، که می‌توان به‌طورکلی آن‌ها را در سه خانواده اصلی جا داد.
طبق بررسی‌ها کانی‌های نیمه قیمتی موجود در همدان بیشتر مربوط به زون دگرگونی است و آندالوزیت ها عمدتاً به‌صورت کیاستولیت هستند و اندازه بعضی از آن‌ها به بیشتر از ۱۰سانتی‌متر و قطری معادل دو تا سه سانتی‌متر نیز می‌رسد.
سیلیمانیت هم به‌صورت رشد توأم با آندالوزیت و گاهی به‌صورت متقاطع با بلورهای آندالوزیت و کیانیت دیده می‌شوند ضمن اینکه ترکیب شیمیایی گارنتهای منطقه دارای دو سری ترکیب یکی آلماندین و دیگری آلماندین اسپسارتین است و استارولیتهای منطقه دارای ترکیبی غنی از آهن هستند.
اشتغال‌زایی با تراش سنگ‌های قیمتی
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی تراش سنگ‌های قیمتی می‌تواند در کوتاه‌مدت به اشتغال‌زایی در استان همدان کمک کند و حتی همدان توانایی این را دارد که قطب تراش سنگ‌های قیمتی کشور شود.
نسرین دانشمند در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه خریدوفروش جواهرات در دنیا گردش مالی قابل‌توجهی دارد و اگر مسئولان استان کمی نگاه خود را به این مقوله معطوف کنند شاهد پیشرفت سریع این صنعت در استان خواهیم بود، گفت: بررسی استعدادها و ظرفیت‌های ایجاد اشتغال در اقتصاد مناطق یکی از وظایف دولت در شرایط کنونی است.
وی بابیان اینکه طبق آمار در ایران انواع سنگ قیمتی و نیمه قیمتی وجود دارد که اگر مدیریت صحیحی برای بهره‌برداری از آن صورت گیرد و این سنگ‌ها درنهایت به‌صورت زیورآلات از کشور صادر شوند ارزش‌افزوده‌ای قابل‌توجهی ایجاد خواهد شد، گفت: باید با برقراری هماهنگی بیشتر میان بهره‌برداران از معادن سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی با کارگاه‌های تولید و تراش این نعمت‌های خدادادی و انتقال آن‌ها به واحدهای تولید زیورآلات برای ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر تلاش شود.
وی بر تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص برای فراوری و تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی و جذب و جلب سرمایه‌گذار برای ایجاد واحدهای تولیدی و عرضه آن به بازارهای داخلی و خارجی تأکید کرد.
رئیس اتاق بازرگانی همدان در همین خصوص بابیان اینکه اقداماتی در راستای گسترش فعالیت استان همدان در حوزه سنگ‌های قیمتی انجام‌شده، گفت: ۱۳۴شرکت فعال و قابل‌دسترس در دنیا شناسایی‌شده تا زمینه مراودات بین‌المللی با آن‌ها میسر شود.
رحیم مرتضایی توسعه بخش معدن را از اولویت‌های اصلی استان همدان برشمرد و گفت: سنگ‌های قیمتی و توجه به این بخش تأثیر قابل‌توجهی در اقتصاد استان همدان دارد.
اتاق همدان شرکت‌های خارجی فعال در حوزه سنگ‌های قیمتی را برای برقراری مراوده با آن‌ها، شناسایی خواهد کرد
مرتضایی بابیان اینکه فراوری سنگ‌های قیمتی در استان اشتغال‌زایی قابل‌توجهی به دنبال دارد، اظهار کرد: اتاق همدان شرکت‌های خارجی فعال در حوزه سنگ‌های قیمتی را برای برقراری مراوده با آن‌ها، شناسایی خواهد کرد.
وی با تأکید بر اینکه بیش از ۸۰۰شرکت در جهان شناسایی‌شده که از بین آن‌ها احتمال همکاری با ۱۳۴مورد میسر خواهد بود، گفت: با معاون وزیر امور خارجه ارتباط گرفتیم تا همکاری‌های لازم را با اتاق همدان داشته باشد و مقدمات لازم را برای استان مهیا کند.
برگزاری همایش ملی سنگ‌های قیمتی در همدان
رئیس اتاق بازرگانی همدان از برنامه‌ریزی برای برگزاری همایش ملی سنگ‌های قیمتی در همدان خبر داد و گفت: همدان سومین استان توانمند در حوزه معادن سنگ‌های قیمتی است و در صورت توسعه این بخش، اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی قابل‌توجهی در استان ایجاد خواهد شد.
وی بابیان اینکه ماشین‌آلات تراش در استان همدان قدیمی هستند، اظهار کرد: تعداد قابل‌توجهی متخصص در این زمینه در استان فعال هستند که باید دانش آن‌ها را به‌روز کرده و همچنین از تجربیات خارجی‌ها برای این امر استفاده کرد.
سنگ‌های قیمتی همدان شامل یاقوت کبود، اندولوزیت، رز کوارتز، گارنت، تورمالین و سیلمانیت است؛ سنگ کوارتز مانند سیلیس بوده و حالت صورتی رنگ دارد که موارد مصرف آن برای اشیای تزئینی مانند تسبیح و انگشتری است.
پریل، رزکوارتز، دُر کوهی، کوارتز شیری، آندالوزیت و مالاکیت هم از مهم‌ترین سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی استان همدان هستند که درزمینهٔ اکتشافات این سنگ‌ها بررسی‌های قابل قبولی انجام‌شده است.
راه‌اندازی مرکز آموزشی در حوزه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت همدان نیز با اشاره به راه‌اندازی مرکز آموزشی در حوزه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی اظهار کرد: این مرکز در فاز اول سنگ‌تراشی، در فاز دوم بهسازی و در فاز سوم آزمایشگاه بوده و با سرمایه‌گذاری بخش دولتی در دست اجراست.
احمد شانیان با اشاره به اینکه این مرکز اشتغال‌زایی خوبی برای استان به همراه دارد و از خام‌فروشی سنگ‌های قیمتی جلوگیری می‌کند، گفت: همدان به‌عنوان قطب سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی حداقل باید در غرب کشور جایگاه خود را پیدا کند.
وی ایجاد بازارچه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی را مورداشاره قرارداد و بیان کرد: این پروژه علاوه بر اشتغال‌زایی ارزآوری نیز به همراه دارد.
با نگاهی اجمالی به ظرفیت‌های همدان می‌توان گفت که این استان یکی از زرخیزترین نقاط ایران به‌حساب می‌آید چراکه ظرفیت‌های معدنی بی‌بدیل آن با سرمایه‌گذاری اندک نه‌تنها می‌تواند موجب ارزآوری بالا برای کشور شود بلکه بارونق گردشگری و تجارت می‌تواند راهکاری برای حل مشکل اشتغال باشد که باید به این بخش توجه ویژه داشت.
