همه چیز درباره شتاب دهنده ها و روش کار آن ها
آیا می‌دانید که در حال حاضر بیش از ۹۰۰ استارتاپ با ارزش ۱ میلیارد دلار یا حتی بیشتر در سراسر جهان وجود دارد؟ هرچند که بسیاری از این استارت‌آپ‌ها به‌تنهایی توانسته‌اند به موقعیت استارتاپ یونیکورن (unicorn) برسند، اما برخی از آنها، از جمله Airbnb و Dropbox، از شتاب دهنده ها برای رشد سریع استفاده کردند.
در این مقاله دکتر ویز، ما تصمیم گرفته‌ایم تا همه جواب‌هایی را که در مورد سؤالاتی مانند شتاب دهنده چیست؟ و یا شتاب دهنده برای یک کسب‌وکار چگونه عمل می‌کند، توضیح دهیم. پس با ما همراه باشید.
شتاب دهنده چیست؟
شتاب دهنده (accelerator) ، یک برنامه تجاری است که از شرکت‌های کارآفرین یا استارتاپ‌ها در مراحل اولیه و رشد از طریق آموزش، راهنمایی و تأمین مالی حمایت می‌کنند. معمولاً استارت‌آپ‌هایی که می‌خواهند به یک شتابدهنده بپیوندند، برای آنها، درخواست ارسال می‌کنند. پس از پذیرش، شتاب دهنده استارت‌آپ، منابع و خدماتی مانند سخنرانان مهمان، ساعات مشاوره، مقدار سرمایه مورد مذاکره و گاهی اوقات یک فضای کار مشترک را به این کسب‌وکارها اختصاص می‌دهد.
دوره‌های شتابدهی به طور متوسط در حدود ۳-۴ ماه طول می‌کشد و البته مالکیت حدود ۳-۸٪ از استارتاپ را به خود اختصاص می‌دهد. معمولاً همکاری یک شتاب دهنده با استارتاپ‌ها در روز فارغ‌التحصیلی یا روز ارائه (Demo Day) ، به‌صورت نمایشی به پایان می‌رسد، در واقع در زمانی که استارتاپ‌ها کار خود را به طور مستقل پیش می‌برند.
شتاب دهنده ها از چه زمانی شروع به کار کردند؟
اولین شتاب دهنده در جهان Y Combinator بود که در ابتدا در کمبریج، ماساچوست راه‌اندازی شد؛ اما سپس به دره سیلیکون منتقل شد. این شتاب دهنده توانست Airbnb، Dropbox و Reddit را راه‌اندازی کند.
پس از اثبات موفقیت‌آمیز این مدل کسب‌وکار، برنامه‌های شتاب دهنده به‌سرعت در سراسر ایالات متحده و اروپا شروع به رشد کردند. در سال ۲۰۱۵، مشاهده شد که حدود یک‌سوم استارتاپ‌هایی که بودجه کسب کرده‌اند، از طریق شتاب دهنده کار می‌کنند.
علاوه بر شتاب‌دهنده‌های استارت‌آپ مستقل، شرکت‌های بزرگ شروع به ایجاد برنامه‌های شتابدهنده خود کرده‌اند که از اصول مشابه که در قسمت قبل ذکر کردیم، پیروی می‌کردند. امروزه محبوب‌ترین بخش‌ها برای شتاب‌دهنده‌های راه‌اندازی شامل سخت‌افزار فناوری، هوش مصنوعی و بیوتکنولوژی است و بسیاری از نام‌های تجاری بزرگ کمک‌های اولیه را از این شتابدهندهها دریافت کرده‌اند.
مرکز فناوری Plug and Play شتاب دهنده شرکت‌های Google، PayPal و Zoosk کمک کرد تا ایده‌های خود را به کسب‌وکار تبدیل کنند. دیگر شتاب دهنده های معروف عبارت است از Techstars که بیش از ۲۱ استارتاپ را حمایت مالی کرده است.
شتاب دهنده چگونه کار می کنند؟
شتابدهنده کسب‌وکار برنامه‌هایی هستند که عموماً بر رشد یا برندسازی در بازار تمرکز دارند. آنها معمولاً این اهداف را با ارائه تسهیلاتی مانند تأمین مالی، آموزش، شبکه‌سازی و حتی فرصتی برای معرفی کسب‌وکار به سرمایه‌گذاران در زمان پایان همکاری‌شان انجام می‌دهند.
برنامه‌های شتابدهنده ها اغلب شامل سه تا شش ماه منتورشیپ، راهنمایی، جلسات موردنیاز و موارد دیگر می‌شوند. شرکت‌های شتابدهنده استارتاپ معمولاً هزینه‌ای برای خدمات خود دریافت نمی‌کنند، آنها اغلب سهامی از کسب‌وکار را به خود اختصاص می‌دهند.
اهداف شتاب دهنده های کسب و کار
شتابدهندهها راهی را برای استارت‌آپ‌ها فراهم می‌کنند تا به‌سرعت رشد کنند. این راه‌ها اغلب با کمک راهنمایی‌هایی است که دریافت می‌کنند، همچنین عضویت در شتاب دهنده می‌تواند به استارت‌آپ‌ها کمک کند تا ایده کسب‌وکار خود را اعتبار ببخشند، پایگاه مشتری بسازند و سرمایه مالی استارتاپ را افزایش دهند.
برخی از اهداف شتابدهنده استارتاپ عبارت‌اند از:
- دسترسی پیداکردن به بودجه کافی برای رشد و توسعه کسب‌وکارهای نوپا
- آموزش نکات و ترفندهایی با کمک بهترین متخصصان که به شکوفایی استارتاپ کمک می‌کند
- معرفی استارتاپ در روز دمو برای سرمایه‌گذارانی که می‌توانند در گسترش کسب‌وکار و دسترسی به بازارهای جدید کمک کنند.
به‌طورکلی، شتاب دهنده ها اغلب برای صاحبان مشاغلی ایده آل هستند که استراتژی و برنامه دارند؛ اما سرمایه کافی ندارند و می‌خواهند رشد شرکت خود را تسریع کنند.
در همین راستا مؤسسه دکتر ویز با مشاوره کسب و کار اختصاصی به شما کمک می‌کند تا استارتاپ خود را راه‌اندازی، اداره و توسعه دهید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو جلسه مشاوره کارآفرینی، با کارشناسان ما ۸۸۷۴۰۰۷۶- ۰۲۱ تماس بگیرید.
شتاب دهنده های چگونه درآمدزایی می کنند؟
یکی از راه‌های کسب درآمد شتابدهندهها زمانی است که یکی از استارت‌آپ‌هایی که با موفقیت برنامه شتابدهنده را پشت سر گذاشته‌اند، خریداری می‌شود یا به مرحله IPO می‌رسد.
لازم به ذکر است به عرضه‌شدن سهام یک شرکت برای اولین‌بار در بورس یا فرابورس را IPO (عرضه اولیه) می‌گویند.
اساساً درآمدزایی شتابدهندهها را می‌توان به‌صورت زیر تقسیم‌بندی کرد:
چند روش دیگر وجود دارد که از طریق آنها یک شتاب دهنده می‌تواند درآمد ایجاد کند. به‌عنوان‌مثال، از طریق حمایت مالی. بسیاری از شتاب دهنده ها از شرکت‌های بزرگ برای هزینه‌هایی مانند مکان، غذا، رویدادها، سخنرانان مهمان و غیره کمک می‌گیرند.
در مقابل، این شرکت‌ها در معرض رسانه‌های (اجتماعی) قرار می‌گیرند و فرصتی برای جذب استعداد و کسب اطلاعات بیشتر در مورد نوآوری‌ها و تغییرات بازارهای جدید دارند. برای این شرکت‌ها، شتابدهندهها می‌توانند به‌عنوان یک گروه پیشاهنگی عمل کنند که به آنها کمک می‌کند تا استارت‌آپ‌ها و استعدادهای کارآفرینی مرتبط را جذب، پیگیری و مدیریت کنند که در آینده به نفع این شرکت‌ها است.
شتاب دهنده ها با ارائه این خدمات کسب درآمد می‌کنند، زیرا می‌تواند برای همه طرف‌های درگیر بسیار سودآور و سودمند باشد.
برخی از شتاب دهنده ها با بستن معاملات املاک و مستغلات درآمد کسب می‌کنند. شتابدهندهها می‌توانند فضاهای کاری را ارائه دهند که در آن بنیان‌گذاران بتوانند با یکدیگر تعامل داشته باشند. شتاب دهنده با اجاره میزهایی به استارتاپ‌ها هزینه می‌گیرند.
از طرف دیگر، شتاب دهنده ها از طریق ارائه خدمات آموزشی و مشاوره‌ای برای استارت‌آپ‌ها، در ازای پول یا حقوق صاحبان سهام، درآمد کسب می‌کنند. به‌عنوان‌مثال در قبال مشاوره و استراتژی توسعه فناوری مبلغی دریافت می‌کنند.
در آخر، شتاب دهنده‌ها اغلب می‌توانند واجد شرایط دریافت برخی از انواع کمک‌های مالی دولتی یا خصوصی باشند. این کمک‌ها برای ترویج کارآفرینی، توسعه بیشتر اکوسیستم استارت‌آپ و جذاب‌تر کردن کشور برای تأسیس شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری اختصاص داده می‌شود.
مزایای عضویت در شتاب دهنده ها
به طور خلاصه می‌توان مزایای عضویت در شتاب دهنده ها را به ۵ مورد زیر بیان کرد. در ادامه به هریک از موارد به‌صورت مفصل‌تر می‌پردازیم.
- سرعت پیشرفت در کسب‌وکار را افزایش می‌دهد
- شبکه ارتباطی را رشد می‌دهد
- توجه سرمایه‌گذار را برای سرمایه‌گذاری و حمایت مالی به دست می‌آورد
- هزینه‌های اضافی و بی‌هدف را کاهش می‌دهد
- از اشتباهات پرهزینه خودداری می‌کند
شتاب دهنده ها، سرعتِ پیشرفت در کسب وکار را افزایش می دهند
از آنجایی که با عضویت در شتاب دهنده ها یک مربی دارید؛ فرایند شروع و رشد کسب‌وکارتان را سریع می‌کند. ناگفته نماند هزینه‌های مرتبط با مراحل آزمون‌وخطا به شما یاد خواهد داد که کجا و چگونه منابع را به بهترین نحو تخصیص دهید و کسب‌وکارتان خیلی زودتر از زمانی که بخواهید به سود خود برسد.
شتاب دهنده، شبکه ارتباطی را رشد می‌دهد
برنامه‌های شتاب دهنده نقطه‌های عطفی برای شرکت‌های نوظهور هستند. با عضویت در آن ها، شما بخشی از جامعه کارآفرینان و بنیان‌گذاران خواهید بود. همچنین شما به‌عنوان یک کارآفرین؛ شرکا، مشتریان، کارمندان و با سایر افرادی آشنا می‌شوید که در رشد کسب‌وکارتان کمک کنند.
شتاب دهنده ها ، توجه سرمایه گذار را برای حمایت مالی به دست می آورند
سرمایه‌گذاران به امید کشف نوآوری‌های جدید به سمت شتابدهندهها کشیده می‌شوند. بسیاری از آنها در روزهای فارغ‌التحصیلی شرکت می‌کنند و دقیقاً اینجا جایی است که شرکت خود را برای مخاطبان به نمایش می‌گذارند.
از دیدگاه سرمایه‌گذاران، زمانی که یک استارت‌آپ از تخصص فردی، که شرکت خود را با موفقیت راه‌اندازی کرده است؛ بهره‌مند شود، احتمال بازگشت سرمایه‌شان بیشتر است.
شتابدهنده ها هزینه‌های اضافی و بی‌هدف را کاهش می‌دهد
بسیاری از شتاب دهنده‌ها فضای کار اشتراکی را به‌عنوان بخشی از برنامه خود در نظر می‌گیرند؛ بنابراین اگر به یک فضای کاری نیاز دارید؛ اما بودجه لازم برای اجاره دفتر را ندارید، این مورد یک مزیت عالی از برنامه‌های شتاب دهنده است.
این نمونه به چگونگی کاهش هزینه‌های سربار اشاره دارد. همچنین شما می‌توانید به خدماتی که شتابدهنده ارائه می‌دهد دسترسی داشته باشید و به‌جای هزینه‌کردن برای خرید، با گرفتن تجهیزات یا سخت‌افزار به آنها دسترسی داشته باشید.
شتاب دهنده ها باعث می‌شوند تا از اشتباهات پرهزینه جلوگیری شود
بر اساس تحقیقات سایت hubspot، استارت‌آپ‌هایی که از برنامه‌های شتابدهنده فارغ‌التحصیل می‌شوند، ۲۳ درصد بیشتر از همتایان خود ماندگار هستند. زیرا شتاب دهنده ها کمک می‌کنند تا در زمان و انرژی‌تان صرفه‌جویی کنید و از اشتباهات پرهزینه جلوگیری کنید.
البته لازم به ذکر است که کارکردن با یک کوچینگ کسب و کار به شما کمک می‌کند از اشتباهات پرهزینه جلوگیری کنید. تصور کنید هنگام راه‌اندازی کسب‌وکار یا راه‌اندازی محصول جدید، میزان آزمون‌وخطا را کاهش دهید و این یک صرفه‌جویی قابل‌توجه در هزینه است.
در ادامه با انواع شتاب‌دهنده‌های کسب‌وکار آشنا می‌شویم.
انواع شتابدهنده های کسب و کار
امروزه انواع مختلفی از برنامه‌های شتاب دهنده در سراسر جهان هستند که برخی توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری اداره می‌شوند و برخی دیگر توسط دولت یا دانشگاه حمایت می‌شوند.
برنامه‌های شتاب دهنده استارت‌آپ می‌توانند بر روی یک صنعت خاص مانند فناوری یا مراقبت‌های بهداشتی تمرکز کنند. در ادامه لیستی از برخی از شتاب دهنده کسب و کار و آنچه که آنها ارائه می‌دهند آورده شده است:
شتابدهندهها به دو دسته عمده شتاب‌دهنده‌های عمومی (جامع) و خصوصی تقسیم می‌شوند. در شتاب‌دهنده‌های عمومی، شرایط و محدودیتی برای حوزه تخصصی فعالیت استارتاپ‌ها وجود ندارد و هر استارتاپی که شرایط ورود به شتابدهنده را داشته باشد، پذیرفته می‌شود و به مرحله بعدی توسعه خود می‌رسد.
شتاب‌دهنده‌های عمومی به‌عنوان شتاب‌دهنده‌های غیرتخصصی شناخته می‌شوند و هدف آنها ارائه خدمات و محصولاتی است که با نیازهای مشتری در بیش از یک بازار مرتبط هستند.
شتاب دهنده ها در چه حوزه هایی وارد می شوند؟
در سال‌های اخیر شتابدهندهها در حوزه‌های مختلف وارد شده و به شرکت‌های مستعدِ رشد که کمک می‌کنند. در ادامه، به برخی از حوزه‌هایی که شتاب دهنده ها در آنها وارد می‌شوند، اشاره می‌کنیم:
- فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT): حوزه‌هایی مانند نرم‌افزارهای موبایل، پلتفرم‌های اجتماعی، فناوری‌های دیجیتال، سیستم‌های ابری و امنیت سایبری
- بهداشت و درمان: حوزه‌هایی مانند داروسازی، تشخیص تصویر پزشکی، تجهیزات پزشکی و پزشکی دیجیتال
- صنعت انرژی پاک: حوزه‌هایی مانند تولید انرژی پاک، ذخیره‌سازی انرژی و باتری‌های لیتیومی و غیره
- حوزه هوافضا: حوزه‌هایی مانند سامانه‌های ماهواره‌ای، فضاپیماهای بدون سرنشین و غیره
- صنعت کشاورزی: حوزه‌هایی مانند کشت و دامپروری، فناوری‌های کشاورزی، دسترسی به بازار و توزیع، ارتقای کیفیت محصولات
- سیستم حمل‌ونقل: حوزه‌هایی مانند خدمات حمل‌ونقل شهری، خودروهای بدون سرنشین، خودروهای هوشمند و غیره
البته ناگفته نماند که این لیست صرفاً یک نمونه از حوزه‌هایی است که شتابدهندهها در آنها فعالیت می‌کنند و حوزه‌های دیگری همچون ورزش، موسیقی، هنر و فرهنگ نیز هستند که اخیراً به‌عنوان حوزه‌های مورد توجه شتابدهندهها مطرح شده‌اند.
کارکردهای اصلی شتاب دهنده چیست؟
شتاب دهنده ها به شرکت‌هایی که درحال‌رشد و توسعه هستند کمک می‌کنند تا با ارائه مشاوره‌هایی در زمینه‌های مختلف، به‌سرعت برای رشد و توسعه یابند. به‌طورکلی، کارکردهای اصلی شتابدهندهها عبارت‌اند از:
- سرمایه‌گذاری
یک شتاب دهنده با جذب سرمایه‌گذار به استارتاپ‌ها کمک می‌کند تا آنها سرمایه مالی در قالب سرمایه‌گذاری اولیه و همچنین سرمایه‌گذاری برای دوره بعد داشته باشند.
شتابدهندهها به شرکت‌ها در زمینه‌های مختلفی مانند استراتژی بازاریابی، توسعه کسب‌وکار، مدیریت مالی، فنی و بازاریابی مشاوره‌های لازم را ارائه می‌دهند.
اغلب شتاب دهنده ها به شرکت‌ها در جذب و ارتباط با شرکای تجاری، سرمایه‌گذاران، مراکز تحقیقاتی و مشتریان کمک می‌کنند.
- دسترسی به منابع
معمولاً شتاب دهنده ها به کسب‌وکارهای نوپا، منابعی مانند فضای کار اشتراکی، امکانات رایانه‌ای، تجهیزات و ابزارهای خاص می‌دهند.
شتابدهندهها به شرکت‌ها برای آموزش دانش و مهارت‌های کارکنانشان، آموزش‌های لازم را ارائه می‌دهند.
- تبلیغات و بازاریابی
یک شتابدهنده به شرکت‌ها در تبلیغات و بازاریابی کمک می‌کنند و به آن ها راهنمایی و مشاوره‌های لازم در زمینه‌های مختلف مانند شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات آنلاین و دیگر روش‌های تبلیغاتی را ارائه می‌دهند.
در ادامه با فرایند عضویت در شتابدهندهها آشنا می‌شویم.
چگونه عضو شتاب دهنده ها شویم؟
اگر شما یک کارآفرین هستید و می‌خواهید به دنبال شرکت‌های شتاب‌دهنده‌ای برای کسب‌وکارتان بگردید، می‌توانید از راه‌های زیر عضو شتابدهندهها شوید:
- جستجوی شتابدهندهها: شما در ابتدا باید شتاب‌دهنده‌های موجود در حوزه موردنظرتان را جستجو کنید. برای این کار می‌توانید از منابعی مانند وب‌سایت‌های شتابدهندهها، پایگاه‌های داده شتاب‌دهنده‌های بین‌المللی، رویدادهای کسب‌وکار و شتاب‌دهندگان موفق قبلی استفاده کنید.
- پیشنهاد برای شتابدهندهها: اگر شما دوستانی دارید که در کسب‌وکار موفق هستند یا با شتاب‌دهنده‌هایی کار کرده‌اند، می‌توانید از آنها برای معرفی خود به شتاب‌دهنده‌های موفق استفاده کنید.
- ارسال درخواست: شما می‌توانید با ارسال درخواست به شتاب‌دهنده‌های موردنظر، برای شرکت خود فرصتی را ایجاد کنید. در نظر داشته باشید که درخواستی که ارسال می‌کنید؛ باید شامل اطلاعات مختصری از کسب‌وکار شما، فرصت‌هایی که شما را از دیگر شرکت‌ها متمایز می‌کند و هدف شما از همکاری با یک شتابدهنده، باشد.
در نهایت، لازم به ذکر است که برای برنامه‌ریزی و انتخاب شتاب دهنده که به نیازهای کسب‌وکار شما بستگی دارد، باید بادقت و تأمل اقدام کنید.
بهترین شتابدهنده ایرانی کدامند؟
باتوجه‌به اینکه بازار شتابدهندهها در ایران در حال گسترش و رشد است و هر روز شرکت‌های شتابدهنده استارتاپی جدیدی به بازار می‌پیوندند، بسیار مهم است به‌دقت بهترین شتابدهنده ایرانی را انتخاب کنید.
برخی از شتاب دهنده های موفق ایرانی عبارت‌اند از:
- شتابدهنده ستاک شریف
- شتابدهنده دیموند
- شتاب دهنده تریگ آپ
- توسعه تجارت بین‌الملل کسب و کار
- شتاب دهنده کاوش
- شتابدهنده سلامت بلوهلث
- شتابدهنده داتیس
- شتابدهنده استعداد بانا
- شتاب کارا تکنولوژی
- مرکز نوآوری او
لازم به ذکر است که این فهرست تنها چند نمونه از شتاب‌دهنده‌های برتر ایران است و بیشترین نتیجه را با انجام تحقیقات و مطالعه و دقیق در مورد هر یک از شتابدهندهها می‌توان به‌دست آورد.
نتیجه‌گیری
شتاب دهنده ها یکی از راه‌های مهم و معتبر برای شروع کسب‌وکارهای نوپا و استارتاپ‌ها هستند. شتابدهندهها شرکت‌هایی هستند که با ارائه خدمات مالی، فنی، بازاریابی و مشاوره‌ای به شرکت‌های نوپا کمک می‌کنند تا به‌سرعت رشد کنند و به مراحل بعدی توسعه خود بروند.
شروع یک استارتاپ با کمک شتابدهندهها به شرکت‌های نوپا کمک می‌کند که در مقایسه با شروع به‌صورت تک‌تک و باتوجه‌به محدودیت‌های مالی و نیروی انسانی، با سرعت بیشتری رشد کنند.
البته شتابدهندهها برای همه استارتاپ‌ها مناسب نیستند، اما برای استارتاپ‌هایی که دارای ایده و اجرای قوی هستند، این راه‌حل می‌تواند یک گزینه خوب باشد. شتابدهندهها بیشترین تأثیر خود را در مرحله آماده‌سازی شرکت‌های نوپا دارند، در این مرحله با ارائه خدمات مالی، فنی و مشاوره‌ای به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند در مدت‌زمان کوتاهی به مراحل بعدی توسعه خود بروند. از جمله خدماتی که شتابدهندهها به شرکت‌ها ارائه می‌دهند می‌توان به مشاوره در زمینه استراتژی کسب و کار، بازاریابی، فناوری، توسعه فرایندهای کسب‌وکار و غیره اشاره کرد.
در نهایت، انتخاب شتاب‌دهنده‌ای که به نیازهای کسب‌وکار شما ربط داشته باشد، بسیار مهم است و به همین دلیل باید تحقیقات کافی انجام شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد معرفی انواع شتاب دهنده و مشاوره انواع کسب‌وکارها با ما در دکتر ویز (۸۸۷۴۰۰۷۶- ۰۲۱) تماس بگیرید.
سؤالات متداول
۱- شتابدهنده خصوصی به چه استارتاپ‌هایی کمک می‌کند؟
برخی از حوزه‌های تخصصی که شتاب‌دهنده‌های خصوصی به آنها تمرکز دارند، عبارت‌اند از:
فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال، انرژی تجدیدپذیر و محیط‌زیست، خدمات مالی و بانکداری، تجارت الکترونیک و بازاریابی دیجیتال، امنیت فضای اینترنتی و سایبری
۲- چند نمونه از استارتاپ هایی که با شتاب دهنده خصوصی تعامل دارند؟
از جمله معروف‌ترین شتاب‌دهنده‌های خصوصی در ایران می‌توان به‌شتاب دهنده‌هایی مانند avatech، dimond و… اشاره کرد.
۴- شتاب دهنده چه نقشی در رشد استارتاپ‌ها دارد؟
شتاب دهنده یا Accelerator اغلب با یک برنامه محدود و مدت زمانی مشخص فعالیت می‌کنند و در این مدت، استارتاپ‌ها را به‌وسیله ارائه مشاوره‌های فنی، تجاری و مالی، همکاری با شرکت‌های بزرگ و دسترسی به شبکه‌های کسب‌وکار و مراکز تحقیقاتی، در توسعه استارتاپ خود یاری می‌کنند.
